De elektronica van het weerstation die door ons werd ontwikkeld wordt zo goed als tegen kostprijs aangeboden. De installatie ervan wordt ook door mensen van ons team gedaan en levert dus geen problemen op voor wie dit aankoopt. Je hebt niet de minste technische kennis nodig. Er zijn alleen enkele regels waar moet aan voldaan worden wil je er ook een kopen:
- de gegevens van het weerstation worden gedeeld op de website van onze club; met ‘gegevens’ bedoelen we dan de lucht- en grastemperatuur en de neerslag (indien van toepassing); eventuele andere temperaturen zijn geen verplichting (bijv. in een wijngaard een meting op specifieke hoogte).
- de module maakt gebruik van het sigfox-netwerk; de gegevens van de weerstations komen dan ook toe in de sigfox-account van onze club. Er is een jaarlijks een vergoeding verschuldigd aan de uitbater van het netwerk (dat is Citymesh) die we tegen kostprijs doorrekenen; op heden bedraagt deze circa 8,50 euro per jaar, maar onze club heeft hier weinig controle over; indien de uitbater zijn prijzen aanpast, dan wordt dit ook doorgerekend. Niet-betaling van de vergoeding leidt tot blokkering van het weerstation. Wees er zich van bewust dat blokkering daadwerkelijk betekent dat je er geen gegevens kan uithalen, ook niet via enige andere verbinding zoals bijvoorbeeld Wifi. Er is tevens geen console waar je je gegevens kan op aflezen.
- We verkopen tegen kostprijs (plus een kleine toeslag) enkel voor locaties waar de metingen ook een meerwaarde zijn voor ons netwerk. Metingen in een kleine tuin die volledig ingesloten is zijn geen meerwaarde en we zijn dan ook van mening dat men zich beter een ander weerstation aanschaft dat aan de noden voldoet van de waarnemer. Ook de portemonnee zal er goed bij varen. Het is van weinig nut om tot op 0,2° nauwkeurig te meten wanneer de fout veroorzaakt door de opstelling van het weerstation bij zonnige weersomstandigheden soms meerdere graden kan bedragen.
De thermometerhut wordt afzonderlijk aangekocht en is niet inbegrepen in de hieronder vermelde prijs; hetzelfde geldt voor de regenmeter (indien je er een wenst natuurlijk).
- Voor de regenmeter gebruiken we sedert enige tijd het aerodynamische type van Davis; deze regenmeter lijkt vrij goede resultaten te geven voor een aanvaardbare prijs (ordegrootte 170-180 euro). Uiteraard kunnen ook tal van professionele regenmeters aangekoppeld worden indien een (bijna) perfecte meting nodig is (bijvoorbeeld SBS500 type dat ook wordt gebruikt bij UK MetOffice, prijs ordegrootte 1000 euro).
- Als thermometerhut gebruiken we voorlopig nog het Meteoshield van Barani; richtprijs 220 euro (exclusief BTW 21% en verzending vanuit Slowakije).
Hierna een overzicht van de prijzen voor de elektronica en bijhorende sensoren voor enkele verschillende configuraties
(berekening eind december 2024, deze kan te allen tijde gewijzigd worden ten gevolge van prijsveranderingen op componentniveau, wisselkoers, enz…):
WeatherWise weerstation configuraties | |
Configuratie 1 (tevens de meest courante configuratie in ons netwerk)
| 300,00 euro |
Configuratie 2
| 325,00 euro |
Configuratie 3
| 350,00 euro |
Configuratie 4
| 375,00 euro |
Configuratie 5
| 275,00 euro |
Configuratie 6
| 300,00 euro |
Configuratie 7
| 325,00 euro |
| Andere configuraties zijn in ontwikkelings- of testfase en volgen in de nabije toekomst: meting van luchtdruk, zonnestraling, wind, … | |
Goed om weten…
- De nauwkeurigheid van de temperatuursensoren bedraagt 0,15°C standaard maar worden gecalibreerd om beter dan 0,10°C te eindigen.
- De temperatuursensoren hebben een kabellengte van 2m (waarvan 20cm nodig in de box); deze zijn echter ook verkrijgbaar met een kabellengte van 3m (wat eventueel gemakkelijker werken is voor het meten van bodemtemperaturen); de prijs ervan is toch een +/-10 euro meer per stuk.
- De temperatuursensoren hebben een IP68-rating wat wil zeggen dat deze perfect geschikt zijn voor het meten van bodemtemperaturen (wat we ook doen op het terrein van het KMI in Humain).
- Voor landbouw, tuinbouw, wijnbouw, fruitteelt, … hebben we ook hele kleine sensoren die zeer snel reageren op temperatuurverschillen, ideaal voor gebruik bij een temperatuursmeting wanneer de gewassen gaan uitlopen en vorstschade kan optreden. Mail ons indien je meer info hieromtrent wilt ontvangen.
- Onze weerstations worden standaard opgesteld op een houten paal 7x7cm met een gegalvaniseerd metalen piket dat in de grond gaat. Voor de som van 30 euro (NIET inbegrepen in bovenstaande prijzen) brengen we alles mee (piket, geassembleerde paal, buizen voor grondsensoren, alle benodigde bevestigingsmateriaal, …) en installeren we ook alles.
- We verkopen tegen kostprijs +15%; deze 15% dient om eventuele defecten in de toekomst gratis te kunnen verhelpen (al hopen we dat deze uiteraard zoveel mogelijk achterwege blijven…).
- Factuur is mogelijk.
- Puur commercieel gebruik is ook mogelijk, maar dan gelden andere condities en prijzen. Neem in dat geval contact met ons op.
Meer informatie?
Heb je vragen, laat het ons weten via ons email: [email protected]
Wat er aan vooraf ging en waarom de omschakeling naar het WeatherWise weerstation?
De jaren 2020-2023/2024
Het BMCB-netwerk dat momenteel operationeel is, bestaat uit een honderdtal meetstations. Een overzicht van alle locaties vind je op onze overzichtskaart. We zijn gestart met het gebruiken van de Meteohelix van de Slovaakse fabrikant BaraniDesign. De belangrijkste troef wass het Meteoshield, dat fungeert als een "miniatuur thermometer schuilplaats" en dat ondanks zijn kleine formaat zeer goede meetresultaten levert, vergelijkbaar met die van zijn grote broer, de Stevenson weerhut.
Tijdens het jaar 2023 traden er meer en meer defecten op en eind 2024 zijn enkel nog een handvol Meteohelix stations werkende waar nog geen interventie nodig was. Reparaties lijken over het algemeen wel te werken op korte termijn, maar die lijken nog steeds geen oplossing te zijn voor de lange termijn omdat de problemen zich na een tijdje lijken te herhalen. Ook is de medewerking van Barani voor herstelling volledig weggevallen. Met andere woorden: hiermee verder doen is totaal geen optie.
De BMCB-oplossing: de ontwikkeling van een geheel nieuw weerstation “WeatherWise”
Omwille van het aanhouden van de problemen met de Meteohelix en geen uitzicht op een finale oplossing hebben we in 2023 gewerkt aan de ontwikkeling van een eigen, nieuw weerstation “WeatherWise” (afgekort tot “WW”).
Voor ons zijn een aantal punten belangrijk die we goed voor ogen hebben gehouden tijdens de ontwikkeling ervan:
- Betrouwbaarheid van de apparatuur: van defecten hebben we ondertussen onze buik vol, we streven ernaar geen defecten te hebben en indien deze er zijn, deze snel te verhelpen. De echte oorzaak van het probleem moet aangepakt worden om dit in de toekomst te vermijden.
- Nauwkeurigheid van de metingen: wat temperatuur betreft moet die zeker aan de WMO-standaard voldoen, voor andere parameters proberen we die te halen in de mate van het mogelijke, binnen een betaalbaar budget. Dit gaat meestal hand in hand met de gebruikte sensoren.
- Modulariteit en flexibiliteit: het aantal sensoren aangesloten op 1 module is beperkt, wat groeperen we tezamen (bijv. temperatuur, vochtigheid, neerslag) en wat kunnen we groeperen op eventueel een tweede module (bijv. windsnelheid en -richting). We voorzien ook meerdere interfaces (optioneel) voor extra sensoren en ondersteunen tevens bestaande (semi)professionele sensoren van gekende fabrikanten.
- Kostprijs: die willen we natuurlijk zo laag mogelijk houden. De lage kostprijs willen we echter niet bereiken door minderwaardige materialen te gebruiken, risico's te nemen, of in te boeten op de hierboven aangehaalde punten die voor ons belangrijker zijn.
Zaken die voor ons minder of zelfs niet belangrijk zijn: kleine afmetingen (zeer compact), esthetisch…
De eerste versie van het ontwikkelde weerstation werd grondig uitgetest tijdens de winter 2023-2024 op meerdere locaties in de Ardennen, omwille van de meest barre weersomstandigheden. Twee problemen kwamen naar boven en werden in het nieuwe design grondig herwerkt. De eerste installaties van de nieuwe versie waren op het synoptisch weerstation van het KMI in Humain tijdens de maand april van 2024.
Je ziet de Barani Meteohelix links op de foto en het nieuwe WW test-station rechts met temperatuursensoren op 10, 30 et 50cm boven de grond en op de normale meethoogte van 1,5m in thermometerhut (Meteoshield); hier werd op 20 januari 2024 's morgens een temperatuur in de hut gemeten van -23,0°C, meteen ook de laagste waarde die we tot op heden hebben gemeten in ons netwerk sedert het gestart is eind 2020. Aan de grond zakte de temperatuur nog lager tot -26,7°C.
De weerstations werden niet alleen opgesteld verspreid over het land om grondig te testen, we hebben deze dit jaar tevens onderworpen aan enkele stresstesten in de klimaatkamer waarbij de temperatuur afwisselend varieerde tussen de -40° en +60°C, met nog enkele extremere testen die lager dan -50°C waren. De testen werden succesvol afgerond…
De nieuwe weerstations maken eveneens gebruik van het Sigfox netwerk zoals de Barani Meteohelix en sturen ook elke 10 minuten de gegevens door. Mogelijks dat er in de toekomst nog andere netwerktypes worden toegevoegd.
Waar een Barani-Meteohelix geen mogelijkheid had om temperaturen nabij of in de grond te meten hebben we deze functionaliteit ook mogelijk gemaakt. Doordat we alle stappen van het nieuwe ontwerp zelf in handen hebben kunnen we elke kant uit wanneer er een bepaalde vraag naar rijst.
Specificaties van het nieuwe weerstation
Hierna kan je een eerste overzicht vinden van het nieuwe weerstation met tevens een vergelijking aan de Barani-Meteohelix | MeteoWind | MeteoRain …
Specificaties van het weerstation WeatherWise | |
Barani “Meteohelix - Meteowind - MeteoRain” | BMCB “WeatherWise” |
| Compact weerstation waarbij alle sensoren (uitgezonderd regenmeter) en elektronica zich intern in het Meteoshield bevinden. | Wat groter weerstation bestaande uit een kunststof behuizing (polycarbonaat, IP68) met daarin de elektronica en lithium batterij. Daarnaast is een zonnepaneel aanwezig en voor de meeste mensen ook een (Barani) Meteoshield als thermometerhut (wat goed is gebruiken we dus wel verder…). |
| Meting van luchttemperatuur, tot 0,1° nauwkeuring voor bereik +20..+60°, daarbuiten 0,3° volgens sensorfabrikant (dit in tegenstelling tot wat Barani vermeldt in zijn specificatie); gemiddelde, minimum en maximumtemperatuur zijn ook beschikbaar | Meting van 2, 3 of 4 temperatuurkanalen elk tot op 0,15° nauwkeurig (zonder calibratie van de sensor), ruimschoots beter dan 0,1° na calibratie. Bij de versie met 2 of 3 temperatuurkanalen zijn gegevens van gemiddelde, minimum en maximum beschikbaar, bij 4 kanalen enkel gemiddelde en minimum van alle kanalen en enkel maximum van 1e kanaal. |
| Meting van relatieve luchtvochtigheid, nauwkeurig binnen 2% tot 90% RH, daarboven mogelijks grotere onnauwkeurigheid | Afzonderlijke meetprobe die in roestvrij staal (inox) is. De gebruikte sensor voor temperatuur en relatieve vochtigheid is dezelfde als de Meteohelix. De specificaties zijn bijgevolg hetzelfde als Meteohelix. |
| Meting van luchtdruk. Sensor nauwkeurig +/-1,5 hPa bij 25°, daarbuiten oplopend tot meer dan +/-3 hPa voor het temperatuurbereik -20/+50°C. Meer dan indicatief kunnen we het bijgevolg niet noemen. | Een afzonderlijk luchtdruk (barometer) station komt beschikbaar, nauwkeurigheid beter dan 0,30 hPa, eerste testen wijzen uit beter dan 0,15 hPa op korte termijn (lange termijnverloop is uiteraard nog te bevestigen). |
| Meting van zonnestraling via hun zonnepaneel; volgens Barani specificatie klasse C maar dit wordt in het geheel niet gehaald (na meting met klasse A pyranometer) en na verloop van tijd wordt dit nog erger. | Er wordt gewerkt aan een extra module die ook meting van zonnestraling mogelijk maakt met een (echte) pyranometer, waarbij veel types worden ondersteund. Een goede meting heeft een goede sensor nodig en die halen we bij de specialisten ter zake. |
| Meting van dauwpunt: wordt niet gemeten maar berekend uit de luchttemperatuur en relatieve vochtigheid. Dit is goed voor RH beneden de 95%, erboven neemt de afwijking toe, vooral door de grotere meetfout van de vochtigheidssensor boven de 95%. | Idem als Meteohelix Barani. |
| Neerslag: aansluiting voor een schakelaar (reedswitch) van de regenmeter (tipping bucket principe). Ervaringen met de Barani regenmeter (MeteoRain) zijn echter niet goed, veel apparaten tonen grote afwijking of gaan defect. | Neerslag: aansluiting voor een schakelaar (reedswitch) van de regenmeter (tipping bucket principe), dus idem aan Barani Meteohelix systeem We bekijken welke regenmeters wel goed presteren en gaan hier een keuze uit maken. Zelf ontwikkelen we geen regenmeter. |
| Wind: Barani MeteoWind station (opgelet: komt niet mee met Meteohelix en is een afzonderlijk item aan te schaffen) met gemiddelde windsnelheid, windpiek op 3sec, windrichting, windrichting van windstoot. | Wind: idem wat behuizing, elektronica en zonnepaneel betreft; we maken nu gebruik van de Barani MeteoWind Compact sensor (dus niet de IoT versie). Ons weerstation ondersteunt ook windsensors van andere gekende fabrikanten. |
| Netwerk: sigfox, geintegreerde zender met interne antenne; we zien ook dat de richting waarin de helix is opgesteld bepalend is voor de signaalsterkte. | Netwerk: sigfox, geïntegreerde zender met een externe antenne. Een externe antenne geeft (meestal) betere resultaten en afhankelijk van locatie (dekking van het netwerk) kan een kleine of grotere antenne worden gebruikt. De antenne kan ook hoger worden opgesteld op locaties waar sigfox dekking iets minder is. |
| Zonnepaneel geintegreerd boven op de Meteohelix; na 3 jaar ervaring ondervinden we dat het gebruikte zonnepaneel van lage kwaliteit is, dof/mat wordt na enkele maanden. | Zonnepaneel afzonderlijk. Nadeel: het is groter, voordeel: bij weinig zonnige locaties kan je gewoon een groter paneel voorzien. Zonnepaneel is weerbestendig met levensduur minimaal 10 jaar |
| Zeer compact toestel | Minder compact dan Barani Meteohelix door afzonderlijke delen en groter zonnepaneel, iets meer bedrading (afhankelijk van hoeveel sensoren zijn aangesloten). |
| Niet mogelijk | Extra module (optioneel) wordt ontwikkeld voor de zeer stabiele PT100/PT1000 temperatuursensoren (platina-weerstand) |
| Geen geheugen. Indien de verzending/ontvangst van de gegevens verkeerd gaat, dan zijn de gegevens verloren. | Elke module beschikt over een geheugen om gegevens van een volledig jaar op te slaan, inclusief nog extra gegevens. Om een voorbeeld te geven: temperatuur is beschikbaar voor elke 2 minuten waar via sigfox die pas elke 10 minuten wordt doorgestuurd. Hiervoor is wel een kabelverbinding nodig. |
| Hercalibreren enkel achteraf op server mogelijk. | Elke module heeft de mogelijkheid tot calibratie van de sensoren (waar dit van toepassing is); deze calibratie wordt opgeslagen in de module en de doorgestuurde gegevens zijn hiermee meteen ook correct. Geen geknoei met correcties achteraf. |
| Niet mogelijk | Extra (optionele) module in ontwikkeling voor aansluiting van sensoren uitgerust met Modbus RTU communicatie (o.a. bepaalde types pyranometer, wegende regenmeters gebruiken dit protocol) |
Tussen april en eind december 2024 reeds meer 40 van dergelijke weerstations geïnstalleerd verspreid over het hele land. De meeste ervan waren een vervanging van defecte Meteohelix weerstations, maar er zijn ook een 10-tal nieuwe installaties (Westende, Deinze, Merelbeke, Stekene, Sluis-NL, Yvoir, Humain 2x, Maspelt, Hour).
Op het synoptisch meetstation van het KMI te Humain staan er twee opgesteld met elk een verschillend type sensor om deze te vergelijken met de officiële metingen in een Stevenson thermometerhut. De resultaten van de temperatuursmetingen kunnen we gewoonweg ‘zeer goed’ noemen.
In eerste instantie gaat onze prioriteit naar de verdere vervanging van defecte weerstations om ons netwerk zo operationeel mogelijk te houden, maar deze worden nu ook aangeboden aan elkeen die ons netwerk wenst te versterken en wilt meewerken.
Laatste update: 31 december 2024